YAKANTOP OYUN KURALLARI
GİRİŞ
Yakan top ülkemize değişik şekillerde oynanan bir oyundur. Yer yer farklı adlarla, bazı yerlerde yakar top, bazı yerlerde oynanışı biraz daha farklı bir şekilde can alma oyunu olarak adlandırılmaktadır. Ayrıca ülkemiz dışında da oynandığı bilinmekle birlikte bizde yakan top oyununun sokakta, okulda, piknikte eğitim kurumlarında da farklı şekillerde oynandığı bir gerçektir. Bu oyun özü itibarı ile anonimdir. Bu oyun çabukluk, hız, isabet ve esneklik ister. Kızlı-erkekli gruplarla oynandığında ve gruplar gücü dengeli bir şekilde oluşturulduğunda dünyanın en zevkli oyunlarından biri haline gelir. Yakan top oynanırken dikkat, hız, çeviklik, yanmama gibi dikkati üzerinde toplayan seyir zevkli hızlı ve bir o kadarda mücadele gerektiren bir çocuk oyunudur. Küçük yaş grubunda kızlı erkekli, oynanabilmektedir. Grupların dengeli olması önemlidir. Aşağıda yakan top oyun kurallarının ve oynama alanlarının nasıl ve hangi şekilde olacağı, sportif yarışma formatına göre oluşturulmuş ve buna göre de kuralları belirlenmiştir. Burada önemli olan yanmamadır. Yandıkça elenme başlar ve elenen oyuncunun set dışı kalacağından takımının oyuncusu eksilmiş olur. Takımlar yakan top oyununda yanmama için anlık strateji geliştirir ve taktiksel hareketler yapar, bu da oyunun görselliğini zenginleştirdiği gibi heyecanı da doruk noktaya çıkarır.
BÖLÜM BİR
TESİSLER VE DONATIM
1. Oyun Sahası ve ölçüleri
Kategoriler
Küçükler: 9×18 mt
Yıldızlar: 9×18 mt
Oyun sahasını yukarıda ki ölçülerde olduğu gibi dikdörtgen bir alandır, saha çizgileri oyun alanına dâhildir. İki eşit sahada oynanan bu oyunda bir başhakem, bir yardımcı hakem, iki çizgi hakemi, bir yazı hakemi ile birde skor hakemi görev alır. Oyun zorunlu üç set üzerinden oynanır. Başhakem protokole yüzü dönük olarak, yardımcı hakem ise masaya yakın yerde yer alır, çizgi hakemleri ise köşelerde yer alırlar.
Oyun sahasının yüzeyi:
Spor Salonlarında: Oyun sahası parke ya da tahtadan oluşur. Ayrıca tartan zemin uygundur.
Oyun sahasında: Çim, toprak zemin ya da betondan da olabilir. Ancak zemin pürüzsüz ve düzgün olmalıdır. Resmi müsabakalar çim ya da parke, sentetik ve tartan zeminlerde yapılabilir
Oyun alanındaki çizgiler:
Çizgiler 5 cm kalınlığında ve zeminin zıt rengindedir. Zemin genelde açık renktedir. Bu oyunda çizgiler oyun sahasına dâhildir.
Bölgeler ve sahalar:
Oyuncular dip çizgi (kısa kenar) üzerinde sıralanır hakemin işareti ile seremoni için sahaya girerler. Dip çizgi arkasında yer alan yan çizgi uzantıları olduğu varsayılan arka bölge kalecilere ait olan yerdir. Başhakem arkasında yer alan sahalar ise yanan (elenen)oyuncu bekleme sahasıdır. Oyun lideri bekleme yeri ise yardımcı hakemin sağı ve solu şeklindedir. Yedek oyuncular ile takım mensubu ise masadaki hakemlerin sağı ve solundadır.
Isı:
En düşük ısı 10° C nin (50° F) altında olmamalıdır. ÇOSKF Resmi Müsabakalarında maksimum ısı 25° C den (77° F) daha yüksek ve minimum ısı 16° C den (61° F) daha düşük olmamalıdır.
Aydınlatma:
ÇOSKF Resmi Müsabakalarında aydınlatma, oyun sahası yüzeyinden 1 m yükseklikte ölçülmek şartıyla, 1000 ile 1500 lux arasında olmalıdır.
2.Toplar
Top, içinde lastik veya benzeri bir maddeden bir kesenin bulunduğu esnek deri ya da sentetik deriden yapılmış ve küresel şekilde olmalıdır. Tek bir renk açık renk ya da renk kombinasyonu kullanılabilir. Çevresi 60-65 cm ve ağırlığı 220-280 gr dır. İç basıncı 0.30 kg/cm² dır. Oyunda sakatlanmalara yol açmamak için iç basıncı belirtilenden düşük olmasında bir sakınca taşımaz.
BÖLÜM İKİ
TAKIMLAR
a.Takımın oluşumu: Takımlar küçükler kategorisinde 13 asil 2 yedek olmak üzere 15 kişiden oluşur.1 numaralı oyuncu ile 15 numaralı oyuncu kaleci olarak görev yapar.14 ve 15 no lu oyuncular yedektir. Takım kadrolarını bu gurupta 7 kız, 8 erkek veya 8 kız, 7 erkek olarak oluşturulmak zorunludur. Yıldızlar kategorisinde ise yine takım kadroları 15 oyuncudan oluşur ancak bu kategoride kızlar ayrı erkekler ayrı takımlar şeklinde olmak zorundadır.
b.Takımın yerleşimi: Takımlar dip çizgi üzerinde 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13 şeklinde dizilirler. Hakemlerin sahaya davet etmeleri ile kaleciler rakip takım arkasında yer alan ve kendilerine ait olan sahaya geçerler.
c.Malzemeler: Şort ve tişört şeklinde formadan oluşur. Tabanı düz spor ayakkabısının dışında kıyafet kullanılamaz. Ayrıca bu oyunda sıçrama, yatma ve diz üstüne düşmeler olabileceği için dizlik kullanılır.
d.Malzeme değişiklikleri: Rakip oyuncuların forması farklı olur. Eğer renkler aynı ise çizgileri farklı olacak şekilde olan forma kullanılır.
e.Yasaklanmış eşyalar: Gözlük, saat, yüzük, bileklik, küpe ve künye gibi takılar yasaktır. Ancak sakatlanmalar karşısında dizlikler ve dirseklikler takılabilir.
f. Oyun Liderleri
1.Kaptan: Her takımın mutlak bir takımı olur. Takım kaptanı kaptanlık bandını sağ bileğine takarak belirgin hale gelir.
2.Oyun Lideri: Oyun lideri takımın çalıştırıcılık görevini üstlenen oyun uzmanıdır. Takımın teknik, taktik ve kondisyonundan sorumlu kişidir. Karşılaşmada takımı Oyun Lideri kurar.
3.Yardımcı Oyun Lideri: Yardımcı oyun lideri ise Oyun Liderinin kendi görevleri ile ilgili verdiği görevleri yapar.
BÖLÜM ÜÇ
OYUN DÜZENİ
1.Sayı Almak, Set ve Maç Kazanmak
a.Sayı almak: Baş hakemin düdük işareti ile hücum etme hakkı olan takımın rakip takımdan bir oyuncuyu yakması ile sayı kazanılmış olur. Yanan oyuncu set dışı kalır.
b.Set kazanmak: Bir takımın sahada oynayacak oyuncusu kalmamış ise diğer takım seti kazanmış olur. Sadece kaleciler aktif hücum oyuncusu değildir. Dolayısı ile sahadaki 12 oyuncunu yanması sonucu diğer takım seti kazanır.
c.Maç kazanmak: En fazla seti alan takım maçı kazanmış sayılır. Setler 3–0 veya 2–1şeklinde sonuçlanabilir.
d.Maçta hazır bulunmama ve eksik takım: Bir takım oyun saatinden 30 dakika önce, Başhakeme oyuncu listesini yazarak verir. Takım gelmemiş ise
Maç başlama saatinden 30 dakika sonrasına kadar beklenir. Maça başlanabilmesi için 10 oyuncunun sahada hazır olması gereklidir.10 oyuncusu bulunmayan takım maça başlayamaz ve hükmen yenik sayılır. 10 oyuncu ile ilgili oran küçükler kategorisinde 5+5 şeklinde olmak zorunludur(5 erkek 5 kız ).Yıldızlar kategorisinde ise oran olmadığı için 10 oyuncu ile sahada hazır olmak zorunludur. Oyun liderinin maça başlanılmadan önce verdiği isimler listesinde bulunmak kaydı ile1.set bitimine kadar gelen oyuncular oyunda yer alır,1.set bittikten sonra gelen oyuncular oyunda yer alamaz. Oyuncunun gelmemesi durumunda hükmen oyun dışında kalmış sayılır. Ulaşım vb sebeplerden dolayı sorun yaşayan takımın başhakeme bildirmesi durumunda 60 dakikaya kadar beklenmesine hükmedebilir.
2.Oyunun Yapısı:
a. Kura: Maç programında ismi ilk takım (ev sahibi konumda)sahada oyun kurallarında belirlenen alana yerleşir. Ancak maçın başlaması yapılacak kura atışı ile belirlenir. Kura takım kaptanlarınca seremoniden sonra yapılır.
b. Isınma devresi: Maçtan 30 dakika öncesinden başlayıp maç saatine kadar olan süredir. Maçın başlamasına 10 dakika kala oyun liderleri maç cetvelini imzalamak zorundadırlar.
c. Takımın başlangıç dizilişi: Takım listesinde verilen sıralama esas alınır ve diziliş buna göre sıralanır. Çizgi hakemlerinin(oyuncu kontrol hakeminin) kontrolleri için ilk sıralama yapılır. Ancak maçın başlaması ile dizilişteki kısıtlama kalkar.
d. Diziliş Hataları: Oyun lideri oyun başında verdiği listeden farklı bir oyuncuyu sahaya çıkarırsa bu bir hata olarak değerlendirilir, hakem oyun liderini ve oyuncuyu uyarır. Yarışma yapması durumunda oyuncu elenmiş sayılır. Rakip takımın oyuncusunu yakmış ise o oyuncu yarışmaya devam eder.
BÖLÜM DÖRT
OYUN HAREKETLERİ
1.Oyunun Seyri
a.Oyundaki oyuncu: Kategorilere göre belirlenen oyun alanının içine çizgi dâhildir. Çizgi ve çizgi içindeki oyuncu oyundaki oyuncudur. Oyun hakemin düdüğünü çalması ile başlar yine bir hatanın olduğunda veya herhangi bir durumda düdükle oyun durmuş olur.
b.Oyun dışı oyuncu: Kategorilere göre belirlenen oyun alanının çizgileri dışına çıkılması yada ayağın tamamının çıkması ile yanmış sayılır. Set dışı bırakılır. Oyuncunun bir ayağının saha dışına temas etmesi diğer ayağının havada olması durumunda da oyuncu saha dışı sayılır. Ancak oyuncu saha içinden sıçraması sonucu havada ise saha dışı sayılmaz
2.Topla Oynama
a.Saha içi ve saha dışı top: İki takımın yerleştiği sahayı tam ortadan bölen çizgi ile takımın yerleştiği oyun alanı (çizgiler dahil) dışına çıkan toplar saha dışı olarak değerlendirilir. Bunun dışında her iki takımın oyun alanı içinde olan ve oynanan top saha içindeki top olarak değerlendirilir
b.Vuruşun özellikleri: Saha içindeki oyuncular rakip takımından herhangi bir oyuncuyu vurabilirler. Bu vuruşun doğru kabul edilmesi için havadan ve yere temas etmeden rakip oyuncuya temas etmesi ve yere düşmesi sonucunda vuruş tamamlanır. Yerden sektirilerek atılan bir topla temasta hiçbir oyuncu yanmış sayılmaz. Top hangi alan içinde kalmışsa diğer takım vurulmaya çalışılır. Hücum yönü topun olduğu taraftaki takımındır. Topun rakip takımın olduğu taraftaki saha dışına çıkması ile de yine aynı takım hücum hakkını elde eder.
C.Topla oynarken yapılan hatalar: Vurma atışı için hamle yaparken topun elden kaçırılması sonucu rakip takımın alanı içine geçerse bu bir hatadır. Hücum yönü değişmiş sayılır. Ancak hakemin düdük çalmasından sonra böyle bir olay gerçekleşmiş olursa, top en son hangi takımın kontrolünde ise yine o takım hücum hakkını kullanır.
3.Hücum oyuncusu:
a.Hücum başlangıcı: Hücum karşılaşmanın başında çekilen kurada topla oynama hakkını elde eden takıma, baş hakemin o takım kalecisine topu vermesi ile başlamış olur. Bütün setlerin başında toplar başhakem tarafından kaleciye verilecektir. Kaleci, kendine sınırlandırılmış alan içinden hareketi başlatır. Rakip takımdan oyuncu vurma hakkı yoktur. Yalnızca kendi takım arkadaşlarıyla paslaşabilir. Kendi kalecisinden topu alan bir oyuncu hücum oyuncusu konumuna gelmiş oyuncudur. Set içinde oyun bu şekilde devam eder.
b.Hücum alanı: Bir takımın kendi sahası ile onu çevreleyen çizgilerin tamamıdır. Orta çizgi her iki takımın ortak alanı olduğu için bu çizgiyi hiçbir takım hücum alanı olarak kullanamaz. Orta çizgi bu oyunda tarafsız bölüm olarak değerlendirilir. Hiç bir oyuncu bu çizgiyi ihlal edemez. Oyuncu bu çizgiyi ihlal ettiği takdirde set dışı kalır.
c.Hücum Hataları: Hücum hakkı bulunmayan kalecinin rakip takımdan birini vurmak amacı ile topu atması oyun kuralı hatasıdır. Bu durumda hakemler oyunu durdurup topu rakip takımın kalecisine verirler. Oyunun hücum yönü değişir. Bu durumda vurulmuş bir oyuncu varsa o oyuncu oynama hakkını kaybetmez. Bir takımın hücum eden oyuncusunun tarafsız bölge alanını kurallar gereği (orta çizgiyi) ihlal ederek rakip takımdan bir oyucuyu vurması durumunda hata yapmış sayılır. Hata yapan oyuncu set dışı kalır. Bu hata sonucu vurulan oyuncu yarışmaya devam ederken; ayrıca atılan top saha içinde kalırsa hücum rakip takıma geçer. Yerden sektirilerek savunma durumunda ki bir oyuncusunun vurulması da bir hücum hatasıdır. Vurulmuş sayılmaz.
d.Hücum yönünün değişmesi: Hücum oyuncusunun rakip takımdan bir oyuncuyu yakmak amacı ile attığı top yere düşemeden havada yakalanırsa hücum diğer takıma geçer. Hücum yönü de değişmiş olur. Ayrıca hücum hakkı olamayan kalecinin yaptığı hücumda hata sayıldığından, hücum yönü diğer takıma geçerek yön değiştirmiş olur. Kaleci tarafından takımına pas gayesi ile topu atarken topun kendi takım oyun alanının sınırları dışına çıkması sonucunda(yarı saha çizgileri uzantısı dışındaki bölge rakip alanı olduğu için)hücum yön değiştirmiş sayılır. Kalecinin kendi takımına pas vermesi ile değişen hücum başlamış olur.
4.Savunma.
a.Savunma Yapmak: Rakip takımın yapacağı her hücum karşısında yanmamak için kendi sahası içinde savunma yapabilir. Hücum aldatmalarına karşılık savunma aldatmaları da yapabilirler. Ayrıca savunma oyuncusu çok emin olduğu ve yakalayabileceği bir topu yere düşürmeden yakalarsa takımına da hücum hakkı kazandırmış sayılır. Ancak tutmaya çalıştığı top bir başka oyuncuya da temasından sonra tutulmaz ve yere düşerse her iki oyuncu yanmış sayılır. Yine bu durumda top ikinci, üçüncü savunma oyuncusu tarafından yere düşmeden yakalanırsa her iki oyuncuda oyunda kalır ve hücum hakkını elde ederler.
b. Savunmanın hücuma teması: Savunma durumundaki takımının kalecisinin saha içine girmesi ve rakip takımdan bir oyuncuyu sesli veya hareketleri ile şaşırtması savunma hatası olarak değerlendirilir ve kaleci ihtar alır ikinci ihtarda set dışı kalır. Yine orta çizgi üzerinde savunma durumunda ki bir oyuncu kendini yakmak isteyen hücum oyuncusunun ellerine atışı yaptırmamak üzere bir temas da bulunması hatadır. Böyle bir durumda o oyuncu set dışı kamış sayılır.
e.Savunma alanı: Savunma alanı saha ölçülerinde verilen çizgiler dahil alandır. Bu alan içinde oyuncular istedikleri gibi savunma hakkına sahiptir. Ancak orta çizgi her iki takımın ortak alanı olduğu için bu çizgiyi hiçbir takım savunma alanı olarak kullanamaz. Orta çizgi bu konumda tarafsız bölüm olarak değerlendirilir. Hiç bir oyuncu bu çizgiyi ihlal edemez ettiği takdirde set dışı kalır.
BÖLÜM BEŞ
DURAKLAMALAR VE GECİKTİRMELER
1.Kurallara Uygun Oyun Duraklamaları:
a. Kurallara uygun duraklamaların sayısı: Oyun Başhakemin topu kaleciye vermesi ile başlar ve düdükle sona erer. Hakemler herhangi bir konuda tereddüde düşüldüğünü gördükleri anda, istisnai sakatlanmalarda, oyun alanı ile donanımlarda olabilecek olumsuzluklar vb. konulardaki duraklamalar kurallara uygun duraklamalardır. Süreyi ve sayıyı hakemler belirler. Set araları (set arası yer değişimleri) bu kapsam dışında olup set ara süresi 2 dakikadır. Molalar ve oyuncu değişiklikleri de kurallara uygun duraklamalardır.
b. Kurallara uygun duraklama talepleri: Her sette Oyun Liderinin 1 mola hakkı vardır. Molalar 60 saniyedir. Rakip takım oyun liderleri birbirini takip eder mola talebinde bulunabilirler, bu durumda 60 saniyelik sürelerde böylece uzamış olacaktır. Bir set içinde aynı takım ikinci bir mola isteminde bulunamaz.
c. Oyuncu değişikliği: Takımların maç boyunca 2 oyuncu değişikliği yapma hakkı vardır. Değişiklikler oyuncu çocuğun forma numarası yazılı değişim pusulası ile yapmak zorundadır. Yedek durumunda olan oyunculardan biri (bu oyuncu 15 numaralı olmak zorundadır) yalnızca kalecisi ile değişir. Oyun lideri değişimlerde bunu göz önünde tutmak zorundadır. Değişikliği set içinde veya set aralarında yapabilir. Oyun Lideri set aralarında yapacağı değişikliği de yazı hakemine oyuncu çocuğun forma numarası yazılı değişim pusulası ile vermek zorundadır. Set oynanma anında ise oyun lideri, oyuncu çocuğun forma numarası yazılı değişim pusulasını yazı hakemine verir, başhakem oyuncuyu setteki oyunun durması esasına göre değiştirir.
d. Değişikliklerin limitleri: 2 oyuncu ile sınırlıdır. Bir kere değişerek oyundan çıkan oyuncu bir daha oyuna giremez.
e. İstisnai değişiklik: Oyuncu çocuğun sakatlanması durumunda, oyunun durma esasına bakılmaksızın hakemin oyunu durdurması ile oyuncu değişikliği
yapılabilir. Sakatlık geçiren oyuncunun yerine oyuncu değişme hakkını tamamlamış takımlar oyuncu değişikliği yapamazlar. Sakatlanan oyuncu set bitene kadar iyileşerek yarışmaya katılmak istemesi durumunda yarışır.
ÖNEMLİ İSTİSNA: Bir takımın oyunda olan kalecisi oyuncu olarak değişebilir. Ancak kaleye tekrar geri geçme hakkı yoktur. Bu değişiklik yedek değişimi olarak değerlendirilmez. Bu değişikliğin yapılabilmesi için oyun içinden mutlak bir oyuncunun oyun dışına çıkarılması gereklidir. Kalecinin yerine yedek kalecinin girmesi esasına bakılır. Yedek oyuncu değişimi ise kurallarda belirtilen esasları kapsar.
f. Oyundan çıkarma veya diskalifiye nedeni ile değişiklik: Oyundan çeşitli sebeplerden dolayı çıkarma ve diskalifiye nedeni ile çıkan oyuncu yerine yeni oyuncu çocuk alınamaz. Değişiklik yapılamaz. Takım 1 kişi eksik devam eder.
g. Kurallara uygun olmayan değişiklik: Kurallara uygun olmayan değişiklik hücum ve savunma durumunda söz konusu olur. Bu durumda oyuncu çocuk hücumu tamamlayıp başarılı olsa bile ise hükmen mağlup sayılır. Set dışı kalır ve rakibinin oyuna devam etmesi sağlanır. Ayrıca yine savunma hakkı olmayan bir oyuncunun da saha da yer alması durumunda, o oyuncunun hücumu aldatması sonucu oyuncu çocuk set dışı kaldığı gibi oyun lideri bu durumdan sorumlu olarak da ihtar alır.
f. Kurallara uygun olmayan duraklama talepleri: Kurallara uygun olmayan duraklama taleplerinde bulunan Oyun Lideri ve Kaptanlarının isteği işleme konulmaz. Ayrıca sorumluluk taşıyan oyun lideri yardımcısı ve kaptan dışında herhangi bir takım mensubunun duraklama ya yönelik bir istek de bulunmaları da kural dışı hareketlerdir. Bu durumdan sorumlu olan oyun lideridir. Israrcı olmaları halinde ihtar verilir. Devam etmeleri durumunda ve 2 dakika oyunu durduracak davranışlarda bulunmaları durumunda güvenlik güçleri tarafından saha dışına atılır. Devam ettirilmesi durumunda spor salonunun dışına atılır. Bu durumdaki kişiler hakkında rapor düzenlenerek ceza kuruluna sevk edilir.
2. Oyunu Geciktirmeler
a. Geciktirme Türleri: Bir takımın oyunun yeniden başlamasını engelleyen kurallara uygun olmayan hareketi geciktirmedir. Genelde aşağıdaki hareketleri kapsar.
1. Oyuncu değişiklik süresini uzatmak, uygun olmayan değişiklik talebi istemek,
2. Oyuna başlama işaretini aldıktan sonra diğer oyun duraklamalarını uzatmak, bu talebi tekrarlamak.
3. Bir takım mensubunun oyunu geciktirmesi.
b. Geciktirme yaptırımları:
1. Uyarı ve geciktirme ihtarı takıma ait yaptırımlardır ve tüm maç için geçerlidir.
2. Bütün geciktirme yaptırımları maç cetveline kaydedilir.
3. Bir takım mensubunun maçtaki ilk geciktirmesine ‘GECİKTİRME UYARISI’ aynı takımın diğer bir mensubunun aynı maçtaki geciktirme durumları hata oluşturur ‘GECİKTİRME İHTARI’ uygulaması yapılır ve bu uygulamada; rakip takımdan bu geciktirme öncesi vurulan oyuncu yarışma için hakemlerce sahaya alınır. Hücum etme hakkını da yine sahaya çağrılan oyuncunun takımı kalecisi ile kullanır.
3. İstisnai Oyun Duraklamaları
a. Sakatlanma:
1. Yakan top oynarken ciddi bir sakatlanma meydana geldiğinde, hakem derhal oyunu durdurmalı ve sağlık ekibinin oyun alanına girmesine izin vermelidir. Sonrasında ise oyun durdurulduğu yerden devam ettirilmelidir.
2. Eğer sakatlanmış bir oyuncu kurallara uygun veya istisnai olarak değiştirilemiyorsa, bu oyuncuya 3 dakikalık bir iyileşme süresi tanınır, ancak bir maçta aynı oyucuya bu hak birden fazla verilmez. Oyuncu bu süre içerisinde iyileşmez ise set dışı kabul edilerek yarışmaya kaldığı yerden devam edilir.
3. Hücum oyuncusunun hücum anında hiçbir müdahale olmaksızın kayarak düşmesi sonucu eklindeki topun savunmaya geçmesi durumunda oyun durdurulur, eğer sakatlık söz konusu değilse top hücum anında kendiliğinden düşen oyuncunun takım kalecisine verilerek tekrar o takım hücum hakkını elde eder. Yine savunmadaki oyuncuların savunma yaparken çarpışmaları neticesinde bir düşme meydana gelirse bu oyuncuların vurulmasına izin verilmez. Oyun durdurulur. Sakatlık söz konusu değilse hücum eden takımın kalecisine verilerek oyun başlatılır.
b. Harici müdahale: Oyun esnasında herhangi bir harici müdahale olursa durdurulur ve yarışma hücumu tekrarlatılır.
c. Bölümler ve Oyun Alanlarının Değişimi Oyun alanlarının değişimi: Her setten sonra takımlar oyun alanlarını değiştirirler.
BÖLÜM ALTI
KATILANLARIN DAVRANIŞLARI
1.Davranış Koşulları
a. Oyun ilkesine uygun davranış:
1. Oyuna katılanlar resmi oyun kurallarını bilmek ve onlara uymak zorundadırlar.
2. Oyuna katılanlar, oyun ilkesine yakışır bir şekilde, hakemlerin kararlarını tartışmaksızın kabul etmek zorundadırlar.
3. Herhangi bir anlaşılmayan durumda yalnız oyundaki kaptan vasıtasıyla açıklama isteğinde bulunabilirler.
4. Oyuna katılanlar hakemlerin kararlarını etkilemek veya kendi takımlarının yaptığı hataları gizlemek amacına yönelik tutum ve hareketlerden sakınılmalıdır.
b. Dürüst oyunculuk.
1. Oyuna katılanlar dürüst oyunculuk anlayışı içerisinde sadece hakemlere karşı değil, aynı zamanda diğer görevlilere, rakiplerine, takım arkadaşlarına ve seyircilere karşı da nazik ve saygılı davranmalıdırlar. 2. Maç esnasında takım mensuplarının kendi aralarında konuşmalarına izin verilir. Ancak bu konuşmalarda nazik ve saygı ölçüsünde olmak zorundadırlar.
2.Hatalı Davranış ve Yaptırımları
a. Küçük Hatalı Davranışlar: Küçük hatalı davranışlara yaptırım uygulanmaz. Takım mensubunu, oyun liderini veya takımı oyundaki kaptan aracılığıyla sözle veya el işaretleriyle uyarak takımların yaptırım uygulanacak seviyeye yaklaşmalarını önlemek başhakemin
görevidir. Bu uyarı yaptırım değildir, ancak olabilecek ve sonucu yaptırıma gidecek davranışların önlenmesine yönelik bir harekettir. Cetvele işlenmez.
b. Yaptırımlara yol açan hatalı davranışlar: Takım mensuplarından birinin resmi görevlilere, rakiplerine, takım arkadaşlarına veya seyircilere yönelik hatalı davranışı, hatanın ciddiyetine göre üç ayrı kategoride sınıflandırılır
1. Kaba davranış: Terbiye ve ahlak prensiplerine aykırı her tür hareket veya aşağılayıcı ifadeler,
2. Saldırgan davranış: İtibar düşürücü veya hakaret edici sözler veya hareketler,
3. Tecavüzkâr davranış: Fiili fiziksel saldırı veya saldırgan ya da tehditkâr davranışlar
c. Yaptırım tablosu: Başhakemin kararına göre ve hatanın ciddiyetine bağlı olarak, uygulanacak ve müsabaka cetveline kaydedilecek yaptırımlar: ihtar, oyundan çıkarma ve diskalifiyedir.
1.İhtar: Maçta takımın herhangi bir üyesinin ilk kaba davranışı müsabaka cetveline kayıt edilir İkinci ihtarın alınması durumunda ise alınan sette takım elenmiş sayılır.
2.Oyundan çıkarma: Oyundan çıkarma yaptırımı uygulanan bir takım oyuncusu setin geri kalan kısmında oynayamaz. Başka bir sonuç olmaksızın takım oyuncuları ile olmamak kaydıyla salonun ilgili bölümünde oturması sağlanılır. Takım mensubunun(oyun lideri, takım idarecisi) davranış tekrarında da yaptırım oyundan çıkarma şeklinde uygulanır ilgili takım mensubu sahayı terk eder. Oyundan çıkarılan bir oyun lideri sete müdahale etme hakkını kaybeder ve oyun sahasını terk eder.
3.Diskalifiye: Diskalifiye yaptırımı uygulanan bir takım mensubu maçın geri kalan kısmında bir başka sonuç olmaksızın, Müsabaka Kontrol Alanı’nı terk etmek zorundadır. Fiziksel saldırı, tehditkâr davranış, kaba ve fiili davranış içeren durumlarda bir başka sonuç olmaksızın, diskalifiye yaptırımı uygulanır. Bu tür eylemi yapanlar takım mensubu iseler hiçbir sonuca bakılmaksızın diskalifiye yaptırımı uygulanır ve rapor düzenlenerek ilgili ceza kuruluna sevk edilir.
d. Yaptırımların Uygulanması: Tüm hatalı davranış yaptırımları bireysel yaptırımlardır, bütün maç için geçerlidirler ve müsabaka cetveline kaydedilirler. Aynı takım mensubunun aynı maçtaki hatalı davranış tekrarı, artarak cezalandırılır (takım mensubuna birbirini izleyen her
hatası için daha ağır bir yaptırım uygulanır).Saldırgan davranış ve tecavüzkâr davranıştan kaynaklanan oyundan çıkarma ya da diskalifiye için daha önce bir yaptırım uygulanmış olması gerekmez. Bu yaptırımların uygulanmasındaki esaslar Federasyon ceza kurulu tarafından ilgili kanunlar çerçevesinde hazırlanan ceza yönetmeliği ve talimatları doğrultusunda ilgili kurul tarafından uygulanır.
e. Set öncesi ve Set Arasında Hatalı Davranışlar: Setlerden önce veya setler arasında meydana gelen herhangi bir hatalı davranış (yaptırım tablosundaki cezalar) uyarınca değerlendirilir ve yaptırımlar bir sonraki sette uygulanır
YAPTIRIM KARARLARI
UYARI :Sözlü veya el işareti, kart yok
İHTAR :Sarı kart
OYUNDAN ÇIKARMA :Kırmızı kart
DİSKALİFİYE :Sarı + kırmızı kart (birlikte)